Maraton Savaşı ve Bir Halkın Umudu Koşucu Philippides

Bazı kaynaklara göre ismi Philippides bazı kaynaklara göre Pheidippides olarak da geçmektedir. Perslerin Anadolu ve Yunanistanın bir kısmını ele geçirmesinden sonra, Atinalılar M.Ö 490 yılında Persleri maraton savaşında yenerler.

Pindar bir şiirinde Maraton savaşında Philippides'ten söz eder Heredot ise;

-Koşucu Philippides Yunan komutanın asker ihtiyacını haber vermek için Atina'dan Sparta'ya kadar olan 200 km.’yi iki günde koşarak Sparta askeri birliklerinin savaşa katılmasını istemiş.I. Darius komutasındaki Pers ordusunun gözünün nasıl kana bulanmış olduğunu anlatıp, Yunan ordusunun yardıma muhtaç olduğunu söyler. Dini inançları nedeniyle Spartalılar yardıma dolunay zamanında geleceğini bildirir yani 9 gün süren dini bayramlarının bitmesinden sonra(bu sürenin bitmesinden sonra Spartalılar yardıma gelir), kötü haberi hiç durmadan 200 km daha koşarak Atinalılara bildirmek için tekrar yola çıkar. Hem haberi vermek hem de savaşmak için savaş meydanına döndüğünde savaşı kazandıklarını görür. Zaferi kazandıkları haberini bildirmek için savaş meydanından Atina’ya 42 km daha koşar ve Atina'ya girerken -Nenikikamen -Nike diye bağırır "kazandık", "muzaffer olduk" dedikten hemen sonra ölür. Hiç durmadan yaklaşık 440-450 km’den fazla mesafe koşup oracıkta yaşamını yitirir.

Spartayı Atinalılara yardım etmekten alıkoyan Karneia şenlikleri; Apollon şerefine düzenlenen en önemli şenliklerden biridir. Ayrıca karneia şenlikleri Knidos'un milli ve dini bayramıdır. Heredot'a göre savaşın gidişatını büyük ölçüde etkilemiştir bu şenlikler. Spartalılar için bu şenliklerle beraber takip eden dolunayın doğuşuna kadar savaş yapılmazdı. Ancak şenlikten sonra yardıma geleceklerini belirttiler. Philippides Spartadan ayrılıp 3 gün boyunca yol (350-450 km) katettikten sonra Atinalılara durumu anlatır. Bu durumda Atinalılara yardımın en erken on gün süreceği aşikardı. Bu bilgiler ışığında araştırmalar yapan Astronomlar bugünün savaşın gerçekleştiği 12 ağustos gününe tekabül etmektedir.

Kimi kaynaklarda ise Philippides Spartadan geri geldikten sonra bu durumu komutanlarına bildirir ve Atina Birlikleri çok sürmeden harekete geçer. Bu olumsuz yanıtla Sparta olmadan savaşmaktan başka çarelerinin olmadığını gören Yunanlar da saldırıyı başlatır ve savaş meydanında büyük bir mücadeleden sonra zaferi kazanırlar.

Philippides; Atina için zaferin sembollerindendir. Günümüzde kendisine atfen hala ödüller verilmektedir çeşitli ülkelerce.

Atina'dan ile Sparta arasındaki 240 kilometrelik mesafe de dünyanın en zor maratonu olarak belirtilen Ultra maratonlardan[1] Spartathlonun simgesidir[2]

Philippides'in bu mesafeyi katedip etmediğini sınamak için yani, aslında bunun mümkün olup olmadığını görmek için Philippides gibi asker olan İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri Komutanlarından John Foden 1982 yılında iki arkadaşıyla beraber Maraton Savaşının yapıldığı M.Ö 490 yılındaki muhtemel güzergahı kullanarak Atina'dan 40 saatin altında bir sürede Sparta'ya varırlar. Daha sonra spartathlon maratonunu organize etmeye karar verirler.

Spartathlonun daha ilk yarışında (1983) Yunan atlet Yianis Kaouros 20 saat 29 dakikada yarışmayı tamamlamıştır. Daha sonraki sene (1984) yine aynı atlet halen kırılmamış olan bir rekora imza atarak 20 saat 25 dakikalık sürede yarışmayı bitirir. Halen bu rekoru kırabilmiş erkek ve bayan atlet çıkmadı. Spartathlon, maraton atletleri için kariyerlerinin zirvesi hac gibi görülmektedir.

Philippides'in bu azminin Heredot'un kafasındaki bir kurgu mu; yoksa zaferden çıkarılmış efsanevi bir kişilik oluşturma çabası mı? olduğunu bu zorlu etabı tamamlayan atletlerin varlığıyla beraber, Heredot tarihinin nesnelliği arttırması açısından önemli bir sınav olmuştur kuşkusuz. Kraliyet Hava Kuvvetleri komutanlarından John Foden de bunun gerçekliğini sınamak için çıkmamış mıydı bu yola.

Ark. M.Yıldız

42 km olan geleneksel Maraton koşusundan farklı olarak 50-300 km. arasında değişen uzun mesafelerin kimi zaman zorlu arazilerde koşulduğu, olağanüstü dayanıklılık başarılarıdır.
Ultra maratonlar arasındaki en zorlu olan maraton Sartathlondur. 246 km. mesafesi vardır katılımı ise özel şartlara bağlı olarak kabul edilmektedir.